We werken nu massaal thuis, op dringend advies van de overheid. Vorig jaar had niemand verwacht dat het thuiswerken zo goed zou gaan. Dat we zoveel van de dagelijkse werkzaamheden ook op afstand kunnen uitvoeren. Onder druk wordt alles vloeibaar. Zo ook de noodzaak om áltijd op kantoor te zijn. 

Hoe langer de huidige situatie en maatregelen duren, hoe normaler het wordt om thuis te werken. Ook na de huidige situatie verwachten velen van ons dat thuiswerken meer ingeburgerd zal worden. Reizen voor een teambijeenkomst zal straks niet meer vanzelfsprekend zijn. Nu dat we ook allemaal handiger zijn geworden met de digitale hulpmiddelen, verlopen online meetings soepeler. Technische problemen zijn niet verdwenen, maar we gaan er makkelijker mee om en we vinden creatieve oplossingen om zo productief mogelijk te zijn.  

Twee politieke partijen hebben deze situatie aangegrepen om, vooruitlopend op de versoepeling van het thuiswerkadvies, met een initiatiefwet te komen.  

"Waar we eerder het idee hadden dat je voor een vergadering toch echt op kantoor moest zijn, blijkt het nu heel goed online te kunnen", zegt D66-Kamerlid Steven van Weyenberg. "Als thuiswerken steeds normaler wordt, laten we dan zorgen dat het een blijvertje is." 

Hij krijgt bijval van zijn GroenLinks-collega Paul Smeulders. "Thuiswerken kan hartstikke goed. Wij willen dat het gewoon mag, tenzij het echt niet kan." 

Wet flexibel werken 

We hebben al jaren de wet flexibel werken. Deze wet geeft werknemer het recht op flexibel werken. De flexibiliteit waar je werknemer om kan vragen gaat over arbeidsduur, dus hoeveel uren per week gewerkt behoren te worden, de werktijden, en/of de arbeidsplaats. De initiatiefwet heeft betrekking op dit laatste onderwerp: de arbeidsplaats. 

Wat houdt de wet flexibel werken precies in? 

Deze wet is ingegaan op 1 januari 2016. Elke werknemer die langer dan 26 weken in dienst is, heeft het recht om een schriftelijk verzoek in te dienen voor het aanpassen van:

• De gewenste omvang van de aanpassing van de arbeidsduur per week, of, als de arbeidsduur over een ander tijdvak is overeengekomen, over dat tijdvak; 
• De gewenste arbeidsplaats; of 
• De gewenste spreiding van de werktijd van de uren over de week, of het anderszins overeengekomen tijdvak. 

Dat verzoek moet minimaal 2 maanden voor de beoogde ingangsdatum zijn ingediend. Als werkgever heb je de plicht om binnen een maand schriftelijk op het verzoek te reageren en, indien er geen zwaarwegende zakelijke belangen zijn, dit toe te staan. 

Reageer je niet of niet op tijd op het verzoek? Dan mag de werknemer zijn voorgestelde aanpassing als toegestaan beschouwen. 

Waarom dan een nieuwe initiatiefwet? 

Volgens de Tweede Kamer-leden die bij de wet betrokken zijn, gaat de bestaande wetgeving niet ver genoeg. Werknemers zijn onvoldoende op de hoogte van hun rechten. Nu we allemaal al 10 weken thuis aan het werk zijn, zou het wat hun betreft mogelijk moeten worden dat een groot deel van deze werknemers nooit meer naar kantoor komt. Daarnaast zien zij voordelen voor de verlichting van de druk op de Nederlandse wegen en het openbaar vervoer. 

Tot op zekere hoogte snap ik waar dit initiatief vandaan komt. Tegelijkertijd vraag ik me af of het zinnig of zelfs wenselijk is om een wet te maken die verder gaat dan de wet nu er nu al ligt. 

Waar dat kan, regelen werkgevers en werknemers onderling al erg veel aan flexibiliteit in hun afspraken. Nog meer regelgeving, levert ook meer administratieve druk op, en dat terwijl de regeldichtheid in Nederland al zo hoog is. Zeker als het gaat om de rechten en plichten van werkgevers en werknemers in de onderlinge afspraken. 

Dit alles staat nog los van de voordelen van een combinatie van thuiswerken en op kantoor werken. Veel verplichte thuiswerkers voelen nu ook de nadelen van altijd thuiswerken. De vervaging van de werk-privé balans en het ontbreken van de sociale contacten op de werkvloer. Deze dingen horen we vaker, en dat moeten we zeker niet vergeten in onze drang om de arbeidsmarkt beter te willen maken.  

De afgelopen weken hebben ons geleerd dat organisaties, en werknemers heel flexibel kunnen zijn. Waar normaal een nieuwe regeling voorzichtig geïntroduceerd moet worden, met kennissessies om draagvlak te creëren, zien we nu allemaal de noodzaak om zaken anders aan te pakken.  Die wendbaarheid zie je op veel verschillende vlakken, over afdelingen heen, en soms zelf tussen organisaties onderling. Mensen doen zonder discussie vervangende werkzaamheden omdat hun eigen werk tijdelijk niet uit te voeren is. Werknemers zijn intrinsiek gemotiveerd om zich solidair op te stellen, werken met flexibele uren en optimale inzet. Collega's tonen begrip voor elkaar en de situatie. Die dynamiek is prachtig om te zien, en hopelijk een voorbeeld dat we kunnen vasthouden.

Wij zetten dus onze vraagtekens bij deze nieuwe wet. Hebben we die wel nodig?

Wat is jouw mening over dit onderwerp?